BAV DAVASI’NDAKİ AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ İHLALLERİ

Türkiye Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne imza koyan taraflardan biridir. Bilim Araştırma Vakfı Davası yargı sürecinde yaşanan ve aşağıda bazılarını saydığımız uygulama ve kararlarla yaklaşık 80 maddede AİHS açıkça ihlal edilmiştir. Bu ihlaller sırası geldikçe Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi huzuruna taşınacaktır. AİHM’si tarafından hükmedilecek tazminatlar bu haksız kararları veren yargı mensuplarına yükletilmektedir. Hukuku ve yasaları göz ardı ederek; kararları hakkında hiçbir sorumluluğu olmadığını düşünerek hareket edenlerin bu konuda isabetli hareket etmediklerini bilmeleri gerekir.

BAV Davası’ndaki AİHM ihlallerinden bir kısmının listesini sunuyoruz

1- 1996 yı­lın­da­ki te­le­fon din­le­me ka­rar­la­rıy­la baş­la­yan so­ruş­tur­ma-ko­vuş­tur­ma sü­re­ci­den son­ra 12 se­ne geç­miş­tir. Av­ru­pa İn­san Hak­la­rı Mah­ke­me­si (AİHM) 8 se­ne­yi ge­çen yar­gı­la­ma­la­rı her ha­lü­kar­da ma­kul sü­re­de yar­gı­lan­ma hak­kı­nın ih­la­li ola­rak ka­bul et­mek­te­dir (AİHS m. 6/1). Bu ne­den­le, da­va­da sa­nık­la­rın MA­KUL SÜ­RE­DE YAR­GI­LAN­MA HAK­LA­RI ih­lal edil­miş­tir.

2- 2004/337 Esas sa­yı­lı ana da­vay­la bir­le­şen 2004/155 Esas sa­yı­lı da­va­da ha­zır­lık so­ruş­tur­ma­sı 4 yıl sür­müş­tür. Üs­te­lik bu za­man zar­fın­da, 4 ki­şi­nin ifa­de­si­nin alın­ma­sı dı­şın­da hiç­bir iş­lem ya­pıl­ma­mış­tır. MA­KUL SÜ­RE­DE YAR­GI­LAN­MA HAK­KI bu sa­nık­lar açı­sın­dan da ih­lal edil­miş­tir. (AİHS m. 6/1)

3- Da­va dos­ya­sın­da­ki 1996 ve 1997 yıl­la­rı­na ait te­le­fon din­le­me­le­ri­nin hiç­bir hu­ku­ki da­ya­na­ğı yok­tur. Tür­ki­ye’de ile­ti­şi­me mü­da­ha­le­ye izin ve­ren ilk ya­sa 1999 yı­lın­da çık­mış­tır. 1999 yı­lın­dan ön­ce ise Tür­ki­ye’de ile­ti­şi­me mü­da­ha­le­ye izin ve­ren her­han­gi bir ya­sa yok­tur. Bu ne­den­le da­va dos­ya­sın­da bu­lu­nan ve üze­rin­de 1996, 1997 ta­rih­le­ri bu­lu­nan tu­ta­nak­lar, AİHM iç­ti­hat­la­rı­na gö­re ÖZEL HA­YA­TIN İH­LA­Lİ (AİHS m. 8/1) ni­te­li­ğin­de­dir.

4- Da­va dos­ya­sın­da­ki, 4422 sa­yı­lı ka­nu­na gö­re ya­pı­lan te­le­fon din­le­me­le­ri de hu­ku­ka ay­kı­rı­dır, çün­kü DGM’nin gö­rev­siz­lik ka­ra­rıy­la ve Yar­gı­tay 5. Ce­za Da­ire­si’nin ka­ra­rıy­la da or­ta­ya çık­tı­ğı üze­re, so­mut olay­da 4422 sa­yı­lı ka­nu­nun uy­gu­lan­ma­sı­na im­kan sağ­la­ya­cak bir du­rum ol­ma­ma­sı­na rağ­men, sırf din­le­me ka­ra­rı ve­ri­le­bil­me­si için 4422 sa­yı­lı ka­nun­dan yo­la çı­kıl­mış­tır. Bu ne­den­le da­va dos­ya­sın­da­ki 1999 ta­ri­hi­ni ta­şı­yan din­le­me tu­ta­nak­la­rı da ÖZEL YA­ŞA­MIN İH­LA­Lİ (AİHS m. 8/1) ma­hi­ye­tin­de­dir.

5- 12 Ka­sım 1999 ve de­va­mın­da­ki ta­rih­ler­de ya­pı­lan ara­ma iş­lem­le­ri sı­ra­sın­da­ki zap­tet­me iş­lem­le­ri­nin ta­ma­mı usul­süz­dür. Hiç­bir ka­nıt de­ğe­ri bu­lun­ma­yan ve da­va­da sa­nık ol­ma­yan ki­şi­le­re ait il­gi­siz eş­ya­lar zapt edil­miş­tir. Bu eş­ya­lar 2004 se­ne­si­ne ka­dar sa­hip­le­ri­ne ia­de edil­me­miş­tir. Bu hak­sız uy­gu­la­ma MÜL­Kİ­YET HAK­KI’nın ih­la­li­dir. (AIHS 1. Ek Pro­to­kol, md 1)

6- 12 Ka­sım 1999 ta­ri­hin­de ger­çek­leş­ti­ri­len ara­ma iş­lem­le­rin­den ba­zı­la­rı Mah­ke­me ka­ra­rı­na da­yan­ma­mak­ta­dır. Bu ara­ma­lar­da KO­NUT DO­KU­NUL­MAZ­LI­ĞI HAK­KI ih­lal edil­miş­tir. (AİHS m. 8/1)

7- Ara­ma­lar sı­ra­sın­da Em­ni­yet güç­le­ri BAV Fah­ri Baş­ka­nı Sa­yın Ad­nan Ok­tar’ın gö­zal­tı­na alın­dı­ğı eve ga­ze­te­ci­ler­le bir­lik­te gir­miş­tir. Bu dav­ra­nış, SUÇ­SUZ­LUK KA­Rİ­NE­Sİ­NİN İH­LA­Lİ’dir. (AİHS m. 6/2)

8- AİHS’ne gö­re ya­ka­la­ma, an­cak ki­şi­nin suç iş­le­di­ği­ne iliş­kin cid­di ema­re­le­rin bu­lun­ma­sı ha­lin­de müm­kün­dür. An­cak, 12 Ka­sım 1999 ta­rih­li po­lis ope­ras­yo­nu sı­ra­sın­da ara­ma ya­pı­lan ev­ler­de bu­lu­nan her­kes hiç­bir ayı­rım ya­pıl­mak­sı­zın gö­zal­tı­na alın­mış­tır. Bu du­rum Kİ­Şİ ÖZ­GÜR­LÜ­ĞÜ VE GÜ­VEN­Lİ­Ğİ’nin ih­la­li­dir. (AİHS m. 5/3-c)

9- Ope­ras­yon sı­ra­sın­da ve son­ra­sın­da ya­ka­la­nan ki­şi­le­re ya­ka­lan­ma ne­den­le­ri bil­di­ril­me­miş­tir. Bu du­rum Kİ­Şİ ÖZ­GÜR­LÜ­ĞÜ VE GÜ­VEN­Lİ­Ğİ’nin ih­la­li­dir. (AİHS m. 5/2)

10- 2004/337 Esas sa­yı­lı ana da­va­nın tüm sa­nık­la­rı 12 Ka­sım 1999 – 18 Ka­sım 1999 ta­rih­le­ri ara­sın­da gö­zal­tın­da tu­tul­muş­tur. Bu 6 gün­lük gö­zal­tı sü­re­si AİHM iç­ti­hat­la­rın­da ka­bul edi­len 4 gün­lük sı­nır sü­re­si­nin üs­tün­de­dir. Bu şe­kil­de Kİ­Şİ ÖZ­GÜR­LÜ­ĞÜ VE GÜ­VEN­Lİ­Ğİ (AİHS m. 5/3) ih­lal edil­miş­tir.

11- AİHM, ya­ka­la­nan ki­şi­le­rin 48 sa­at için­de Ha­kim kar­şı­sı­na çı­ka­rıl­ma­sı­nı ön­gör­mek­te­dir. Oy­sa­ki, da­va­nın sa­nık­la­rı 6 gün­lük sü­re­nin so­nun­da ha­kim kar­şı­sı­na çı­ka­rıl­mış­lar­dır. Bu 48 sa­at­lik sü­re­nin aşı­mı, Kİ­Şİ ÖZ­GÜR­LÜ­ĞÜ VE GÜ­VEN­Lİ­Ğİ HAK­KI’nın (AIHS m. 5/3) ih­la­li­ni oluş­tur­mak­ta­dır.

12- AİHM, gö­zal­tın­da­ki ki­şi­le­rin 48 sa­at­ten da­ha uzun bir sü­re avu­kat­la­rıy­la gö­rüş­tü­rül­me­me­le­ri­ni tec­rit ola­rak isim­len­dir­mek­te ve bu­nu hem ADİL YAR­GI­LAN­MA HAK­KI’nın ih­la­li (AIHS m. 6/3-c) hem de Kİ­Şİ ÖZ­GÜR­LÜ­ĞÜ VE GÜ­VEN­Lİ­Ğİ HAK­KI’nın ih­la­li (AIHS m. 5/3) ola­rak ka­bul et­mek­te­dir. Da­va­nın Em­ni­yet so­ruş­tur­ma­sın­da ise gö­zal­tın­da­ki ki­şi­ler an­cak 4. (Dör­dün­cü) gün­de avu­kat­la­rıy­la gö­rüş­tü­rül­müş­ler­dir.

13- Gö­zal­tın­da Ha­kim gü­ven­ce­si­ni dü­zen­le­yen, (o dö­nem­de­ki) 1412 sa­yı­lı CMUK’un 128. mad­de­si 2002 yı­lı­na ka­dar DGM’ler­de uy­gu­lan­ma­mak­tay­dı. Da­va­nın sa­nık­la­rı da bu gü­ven­ce­den ya­rar­la­na­ma­mış­lar­dır. Bu du­rum hem ADİL YAR­GI HAK­KI’nın (AİHS m. 6) hem de ET­Kİ­Lİ BAŞ­VU­RU HAK­KI’nın (AİHS m. 13) ih­la­li­ne se­be­bi­yet ver­miş­tir.

14- Gö­zal­tın­da­ki ki­şi­le­rin avu­kat­la­rıy­la gö­rüş­me­le­ri es­na­sın­da yan­la­rın­da po­lis me­mur­la­rı bu­lun­muş­tur. Oy­sa­ki AİHM iç­ti­hat­la­rı­na gö­re bu gö­rüş­me­ler es­na­sın­da sa­nık­lar ile avu­kat­la­rı­nın yal­nız gö­rüş­me­le­ri ge­rek­mek­te­dir. Da­va­da bu­nun ak­si­nin uy­gu­lan­mış ol­ma­sı, ADİL YAR­GI­LAN­MA HAK­KI’nın ih­la­li­dir. (AİHS m. 6/3-c)

15- Ül­ke­miz­de sa­nık­la­rın ha­zır­lık ev­ra­kı­nı in­ce­le­me­le­ri­ne izin ve­ren (o dö­nem­de­ki) 1412 sa­yı­lı CMUK’un 143. mad­de­si­nin DGM’ler­de uy­gu­lan­ma­ma­sı ne­de­niy­le, da­va­nın sa­nık­la­rı­nın ve avu­kat­la­rı­nın ha­zır­lık ev­ra­kı­nı in­ce­le­me­le­ri­ne izin ve­ril­me­miş­tir. Bu du­rum, AİHM iç­ti­hat­la­rı­na gö­re, ADİL YAR­GI­LAN­MA HAK­KI’nın ih­la­li­dir. (AİHS m. 6)

16- Gö­zal­tı­na alı­nan ki­şi­ler gö­zal­tı aşa­ma­sın­da ba­sı­na el­le­ri ke­lep­çe­li ola­rak teş­hir edil­miş­ler­dir. Bu uy­gu­la­ma, SUÇ­SUZ­LUK KA­Rİ­NE­Sİ’nin ih­la­li­dir. (AHİS m. 6/2).

17- So­ruş­tur­ma­yı ya­pan Em­ni­yet bi­ri­mi, gö­zal­tı­na alı­nan­la­rın isim­le­ri­ni ve sah­te Em­ni­yet ifa­de­le­ri­ni ya­sak ol­ma­sı­na rağ­men ba­sı­na sız­dır­mış­tır. Bu uy­gu­la­ma da SUÇ­SUZ­LUK KA­Rİ­NE­Sİ’nin ih­la­li­dir. (AHİS m. 6/2)

18- AİHM, top­lu gö­zal­tı­na al­ma­lar­da sus­ma hak­kı­nı kul­la­nan hiç kim­se­nin ol­ma­ma­sı­nı, on­la­rın hiç­bi­ri­ne sus­ma hak­kı ta­nın­ma­dı­ğı­nın is­pa­tı ola­rak ka­bul et­mek­te­dir. Da­va­nın da­yan­dı­ğı po­lis ope­ras­yo­nun­da gö­zal­tı­na alı­nan yak­la­şık 100 ki­şi­nin hiç bi­rin­de “Sus­ma hak­kı­mı kul­lan­mak is­ti­yo­rum” se­çe­ne­ği işa­ret­len­me­miş­tir. Bu du­rum, da­va­nın sa­nık­la­rı­na sus­ma hak­kı­nın ta­nın­ma­dı­ğı­nı gös­ter­mek­te­dir ve sa­nık­la­rın ADİL YAR­GI­LAN­MA HAK­KI’nın ih­lal edil­di­ği­ni is­pat­la­mak­ta­dır. (AİHS m. 6/1)

19- AİHM iç­ti­hat­la­rı­na gö­re gö­zal­tı sü­re­si­nin uza­tı­la­bil­me­si için sa­nık­la­rın sa­vun­ma­la­rı­nın din­le­me­si ve kim­lik tes­pi­ti ya­pıl­ma­sı ge­re­kir. AİHM, gö­zal­tı sü­re­le­ri­nin ev­rak üs­tün­den uza­tıl­ma­sı­nı “ih­lal” ola­rak ka­bul et­mek­te­dir. Da­va­da gö­zal­tı sü­re­si uza­tı­mı iş­lem­le­ri ta­ma­men ev­rak üs­tün­den ya­pıl­mış­tır. DGM bu sü­re­yi uza­tır­ken hiç­bir sa­vun­ma al­ma­mış, hiç­bir sa­nı­ğı din­le­me­miş­tir. Gö­zal­tı sü­re­si uza­tım ka­ra­rı sa­de­ce po­lis fez­le­ke­sin­de­ki bil­gi­le­re da­ya­lı ola­rak ve­ril­miş­tir. Bu du­rum ADİL YAR­GI­LAN­MA HAK­KI’nın ih­la­li­dir. (AİHS m. 6/1)

20- İs­tan­bul Or­ga­ni­ze Suç­lar Şu­be­si’nin 1998-2002 dö­ne­mi iş­ken­ce uy­gu­la­ma­la­rıy­la ma­ruf­tur. Şu­be mü­dü­rü, mü­dür yar­dım­cı­sı ve di­ğer ba­zı gö­rev­li­ler iş­ken­ce su­çu ne­de­niy­le po­lis­lik gö­re­vin­den ih­raç edil­miş­ler­dir. Ay­rı­ca bu bi­ri­min mü­dür yar­dım­cı­sı iş­ken­ce su­çu ne­de­niy­le hü­küm giy­miş ve ce­za­sı in­faz edil­me­ye baş­lan­mış­tır. Bu bi­rim, BAV Da­va­sı’nın sa­nık­la­rı­na da sis­te­ma­tik iş­ken­ce uy­gu­la­mış­tır. Bu­nu giz­le­mek için de şu­be­ye mü­da­fi­le­rin gir­me­si­ne izin ver­me­miş­tir. Ni­te­kim AİHM, em­ni­yet ifa­de­le­ri­nin avu­kat hu­zu­run­da alın­ma­ma­sı­nı iş­ken­ce ka­nı­tı ola­rak ka­bul et­mek­te­dir. Bu ne­den­le, sağ­lık ra­por­la­rı, ta­nık an­la­tım­la­rı ve hâ­li­ha­zır­da sü­ren iş­ken­ce da­va­la­rıy­la da sa­bit ol­du­ğu üze­re, da­va­da İŞ­KEN­CE YA­SA­ĞI ih­lal edil­miş­tir. (AİHS m. 3)

21- Da­va­nın so­ruş­tur­ma aşa­ma­sın­da, hiç­bir ger­çek­li­ği bu­lun­ma­yan (sah­te) em­ni­yet ifa­de­le­ri dü­zen­li ola­rak ba­sı­na sız­dı­rıl­mış­tır. Bu hak­sız ve hu­ku­ka ay­kı­rı uy­gu­la­ma, SUÇ­SUZ­LUK KA­Rİ­NE­Sİ’nin ih­la­li­dir. (AİHS m. 6/2)

22- AİHM, ida­re­ci­le­rin, bir so­ruş­tur­ma ve­ya ko­vuş­tur­ma sı­ra­sın­da sa­nık­la­rı suç­la­yı­cı be­yan­lar­da bu­lun­ma­la­rı­nı suç­suz­luk ka­ri­ne­si­nin ih­la­li ola­rak ni­te­le­mek­te­dir. Da­va­nın Em­ni­yet so­ruş­tur­ma­sı aşa­ma­sın­da, dö­ne­min Baş­ba­ka­nı Bü­lent Ece­vit, İçiş­le­ri Ba­ka­nı Sa­det­tin Tan­tan, İs­tan­bul Em­ni­yet Mü­dü­rü Ha­san Öz­de­mir ve di­ğer ba­zı ida­re­ci­ler, da­va­nın sa­nık­la­rı hak­kın­da hak­sız suç­la­ma­lar­da bu­lun­muş­lar­dır. Hat­ta Sa­det­tin Tan­tan, sa­nık­la­rı PKK’ya ben­zet­me­ye ça­lış­mış­tır. Da­ha he­nüz sa­nık sı­fa­tı bi­le al­ma­mış ki­şi­le­re yö­ne­lik bu YAR­GI­SIZ İN­FAZ­LAR sa­nık­la­rın SUÇ­SUZ­LUK KA­Rİ­NE­Sİ’ni ih­lal et­miş­tir. (AİHS m. 6/2)

23- İda­re­ci­ler ve gö­rev­li­ler, sa­nık­la­rın şe­ref, şöh­ret, ah­lak an­la­yı­şı ya­şam tar­zı ve ki­şi­lik­le­ri­ni ka­mu­oyu­na yan­lış ak­tar­mış­lar­dır. Bu su­ret­le ÖZEL YA­ŞAM HAK­KI hak­sız ola­rak ih­lal edil­miş­tir. (AİHS m. 8/1)

24- Tu­tuk­lu sa­nık­lar 4.5 ay yar­gı­lan­ma­dan ce­za­evin­de bek­le­til­miş­ler­dir. Bu du­rum iç hu­kuk­ta CMUK m. 222 ve DGM Usul Ya­sa­sı m. 20/3’ün ih­la­li ol­du­ğu gi­bi AİHS’ne gö­re Kİ­Şİ ÖZ­GÜR­LÜ­ĞÜ VE GÜ­VEN­Lİ­Ğİ HAK­KI’nın ih­la­li­dir. (AİHS m. 5/3)

25- Tu­tuk­la­ma­ya iliş­kin ka­rar­lar ye­ter­li ge­rek­çe­den mah­rum­dur. Hep ay­nı, ta­ma­men ben­zer ifa­de­ler­le, mat­bu, ka­lıp­laş­mış ifa­de­ler kul­la­nıl­mış­tır. AİHM iç­ti­hat­la­rı­na gö­re bun­lar “ge­rek­çe­siz ka­rar”dır. Ge­rek­çe­si böy­le ge­nel ve mat­bu ifa­de­ler­le ya­zıl­mış tu­tuk­la­ma ka­rar­la­rı Kİ­Şİ ÖZ­GÜR­LÜ­ĞÜ VE GÜ­VEN­Lİ­Ğİ HAK­KI’nın ih­la­li­dir. (AHİS m. 5/2 ve m. 3)

26- AİHM tu­tuk­la­ma uy­gu­la­ma­sı­nı sa­de­ce 3 du­rum­da ka­bul et­mek­te­dir. Bun­la­rın hiç­bi­ri bu da­va­da mev­cut de­ğil­dir. Ge­çer­li ol­ma­yan ne­den­le­re da­ya­na­rak ya­pı­lan tu­tuk­la­ma Kİ­Şİ ÖZ­GÜR­LÜ­ĞÜ VE GÜ­VEN­Lİ­Ğİ HAK­KI’nın ih­la­li­dir. (AHİS m. 5/2 ve m. 3)

27- Tu­tuk­la­ma ka­ra­rı­na kar­şı mü­da­fi­ler­ce ya­pı­lan iti­raz İs­tan­bul 6. DGM He­ye­ti ta­ra­fın­dan “in­fi­al” ge­rek­çe gös­te­ri­le­rek red­de­dil­miş­tir. AİHM’in tu­tuk­la­ma kri­ter­le­ri ara­sın­da “in­fi­al” yok­tur. AİHM “in­fi­al” ge­rek­çe­siy­le ya­pı­lan tu­tuk­la­ma­la­rı Kİ­Şİ ÖZ­GÜR­LÜ­ĞÜ VE GÜ­VEN­Lİ­Ğİ HAK­KI’nın ih­la­li ola­rak ka­bul et­mek­te­dir. (AHİS m. 5/2 ve m. 3)

28- Tu­tuk­lu sa­nık­la­rın tu­tuk­lu­luk sü­re­si bo­yun­ca mü­da­fi­ler her ay iti­raz di­lek­çe­si ver­miş­ler­dir. Bu iti­raz di­lek­çe­le­ri­nin ta­ma­mı DGM’ce ev­rak üs­tün­den in­ce­le­ne­rek ka­ra­ra bağ­lan­mış­tır. Tu­tuk­lu­luk de­ne­ti­mi­nin ek­sik ya­pıl­dı­ğı­nı bel­ge­le­yen bu du­rum Kİ­Şİ ÖZ­GÜR­LÜ­ĞÜ VE GÜ­VEN­Lİ­Ğİ HAK­KI’nın ih­la­li­dir. (AHİS m. 5/2 ve m. 3)

29- Tu­tuk­lu­luk sü­re­le­ri­nin uza­tı­mın­da, bu­na ka­rar ve­ren mah­ke­me­nin her de­fa­sın­da do­yu­ru­cu ne­den­ler öne sür­me­si ge­re­kir. Oy­sa­ki bu da­va­da tu­tuk­lu­luk uza­tı­mı son de­re­ce ge­nel ve so­yut ifa­de­ler­le ger­çek­leş­ti­ril­miş­tir. AİHM bu­nu Kİ­Şİ ÖZ­GÜR­LÜ­ĞÜ VE GÜ­VEN­Lİ­Ğİ HAK­KI’nın ih­la­li ola­rak ka­bul et­mek­te­dir. (AHİS m. 5/2 ve m. 3)

30- BAV Fah­ri Baş­ka­nı Ad­nan Ok­tar 9 ay, Ha­lil Hil­mi Müf­tü­oğ­lu 7 ay tu­tuk­lu kal­mış­lar­dır. Bu sü­re­ler, AİHM kri­ter­le­ri­ne gö­re ma­kul sü­re­le­rin üs­tün­de­dir ve bu ne­den­le de Kİ­Şİ ÖZ­GÜR­LÜ­ĞÜ VE GÜ­VEN­Lİ­Ğİ HAK­KI’nın ih­la­li (AHİS m. 5/3) teş­kil et­mek­te­dir.

31- Da­va­nın 7 Ni­san 2000 ta­rih­li du­ruş­ma­sın­da id­di­a ma­ka­mı­nın tüm sa­nık­la­rın tah­li­ye­le­ri­ni ta­lep et­me­si üze­ri­ne, fe­na mu­ame­le ne­ti­ce­sin­de çe­ki­len gö­rün­tü­ler ba­zı ba­sın grup­la­rı­na da­ğı­tıl­mış­tır. Bu ba­sın grup­la­rı da sa­nık­la­rın gü­ya ken­di­le­ri­ni suç­la­dık­la­rı bu düz­me­ce gö­rün­tü­le­ri “Sor­gu Gö­rün­tü­le­ri” adı al­tın­da ya­yın­la­mış­tır. Böy­le­ce sa­nık­la­rın SUÇ­SUZ­LUK KA­Rİ­NE­Sİ çok ağır şe­kil­de ih­lal edil­miş­tir. (AİHS m. 6)

32- DGM Sav­cı­lı­ğı bu gö­rün­tü­le­ri ya­yın­la­yan­lar hak­kın­da suç du­yu­ru­sun­da bu­lu­nul­ma­sı­nı is­te­miş­tir. Ama İs­tan­bul 1. DGM bu hak­lı ta­le­bi red­det­miş ve mil­yon­lar­ca ki­şi­nin göz­le­ri önün­de ger­çek­le­şen bu ağır ih­la­le kar­şı ses­siz kal­mış­tır. Ya­pı­lan ya­yın­la­rın ve bu ya­yın­la­rın içe­ri­ği­nin hak­sız ve hu­ku­ka ay­kı­rı ol­du­ğu­nu bel­ge­le­me im­ka­nı­nı or­ta­dan kal­dı­ran bu du­rum sa­nık­la­rın SUÇ­SUZ­LUK KA­Rİ­NE­Sİ’ni bir ke­re da­ha ih­lal et­miş­tir. (AİHS m. 6)

33- Hu­kuk sis­te­mi­miz­de sa­nık­la­rın suç­suz­luk ka­ri­ne­le­ri­ni ko­ru­ya­cak ye­ter­li ön­lem­ler yok­tur. Bu ko­nu­da cay­dı­rı­cı bir ya­sa ve yap­tı­rım da yok­tur. Po­zi­tif so­rum­lu­luk il­ke­si ge­re­ği, bu­nu en­gel­le­ye­cek ted­bir­le­rin ve yol­la­rın bu­lun­ma­sı ku­rum­la­rın gö­re­vi­dir. Bun­la­rın ol­ma­yı­şı ADİL YAR­GI­LAN­MA HAK­KI’nın ih­la­li ne­de­ni­dir.

34- Sa­nık­la­rın tah­li­ye­le­ri yö­nün­de mü­ta­la­a ve­ren iki ay­rı Cum­hu­ri­yet Sav­cı­sı (Se­la­met­tin Ce­lep ve Me­te Gök­türk) hak­kın­da mes­net­siz ba­ha­ne­ler­le ida­ri so­ruş­tur­ma­lar açıl­mış ve bu so­ruş­tur­ma­la­rı mü­te­aki­ben bu sav­cı­lar gö­rev­le­rin­den alın­mış­lar­dır. Da­va­ya ba­kan yar­gı men­sup­la­rı üze­rin­de­ki bas­kı­nın ne de­re­ce şid­det­li ol­du­ğu­nu gös­te­ren bu du­rum ADİL YAR­GI­LAN­MA HAK­KI’nın ih­la­li­dir. (AİHS m. 6)

35- Sa­nık­lar­dan Tar­kan Ya­vaş ve Al­tuğ Ber­ker sav­cı­lık ta­ra­fın­dan ser­best bı­ra­kıl­dık­tan son­ra, bir TV prog­ra­mın­da Em­ni­yet so­ruş­tur­ma­sı­nı eleş­tir­dik­le­ri için po­lis ta­ra­fın­dan tek­rar gö­zal­tı­na alın­mış­lar­dır. Bu hak­sız gö­zal­tı ADİL YAR­GI HAK­KI’nın ih­la­li­dir. (AİHS m. 6)

36- Bu so­ruş­tur­ma­yı yü­rü­ten sav­cı, bu iki ki­şi­nin sa­vun­ma­la­rı­nı al­ma­dan, hat­ta yüz­le­ri­ni bi­le gör­me­den tu­tuk­la­ma ka­ra­rı is­te­miş­tir. Bu tu­tum, Kİ­Şİ ÖZ­GÜR­LÜ­ĞÜ VE GÜ­VEN­Lİ­Ğİ HAK­KI’nın ih­la­li­dir. (AHİS 5/3)

37- AİHM kri­ter­le­ri­ne gö­re bir id­di­ana­me­nin sa­nık­la­ra is­nat edi­len fii­li açık­ça gös­ter­me­si ge­re­kir. Han­gi ey­le­min kim ta­ra­fın­dan ne­re­de, ne za­man, han­gi de­lil­le­re da­ya­lı ola­rak ika edil­di­ği açık­ça yer al­ma­lı­dır. An­cak bu da­va­nın da­ya­na­ğı olan id­di­ana­me­de, hiç­bir suç tef­ri­ki ya­pıl­ma­mış­tır. Ki­min ney­le suç­lan­dı­ğı bel­li de­ğil­dir. Öy­le ki bir­çok sa­nı­ğın is­mi sa­de­ce baş­ta­ki lis­te­de yer al­mak­ta, id­di­ana­me­nin baş­ka hiç­bir ye­rin­de geç­me­mek­te­dir. AİHM böy­le bir du­ru­mu Sİ­LAH­LA­RIN EŞİT­Lİ­Ğİ İL­KE­Sİ’nin ih­la­li ola­rak ka­bul et­mek­te­dir. (AIHS 6/1 ve 3)

38- Mah­ke­me, ki­şi­de, ta­raf­sız ol­du­ğu­na iliş­kin iz­le­nim bı­rak­ma­lı­dır. Da­va­nın sa­nık­la­rı­nın İs­tan­bul 1 no­lu DGM’de ya­pı­lan 7 Ni­san 2000 ve 2 Ha­zi­ran 2000 ta­rih­li sor­gu­la­rın­da Mah­ke­me Baş­ka­nı tüm sa­nık­la­ra “ör­gü­te üye mi­si­niz?” so­ru­su­nu sor­muş­tur. Or­ta­da bir ör­gü­tün var­lı­ğı­nı pe­şi­nen ön­yar­gı­lı bi­çim­de ka­bul eden Mah­ke­me­nin bu dav­ra­nı­şı gü­ven duy­gu­su­nu ze­de­le­miş­tir. Yi­ne ay­nı mah­ke­me­nin ha­kim­le­ri­nin du­ruş­ma­lar sı­ra­sın­da mü­da­fi­le­re hi­ta­ben sarf et­tik­le­ri “ko­nuş­maz­sa­nız ha­tı­rım ka­lır…” ve “ben si­zin mü­vek­kil­le­ri­ni­ze bun­lar ne bi­çim adam di­yor mu­yum?...” gi­bi hu­ku­ka ay­kı­rı söz­ler, bu gü­ven duy­gu­su­nu ta­ma­men yok et­miş­tir. İs­tan­bul 1. DGM He­ye­ti’nin bu tu­tu­mu sa­nık­la­rın hem SUÇ­SUZ­LUK KA­Rİ­NE­Sİ’ni hem de ADİL YAR­GI­LAN­MA HAK­KI’nı ih­lal et­miş­tir. (AİHS m. 6/2)

39- CMUK 222, tu­tuk­lu iş­ler­de za­ru­ret ol­sa bi­le du­ruş­ma­ya 1 ay­dan faz­la ara ve­ri­le­me­ye­ce­ği­ni be­lirt­mek­te­dir. Oy­sa­ki DGM ilk ten­sip zap­tın­da 2.5 ay son­ra­sı­na du­ruş­ma ver­miş­tir. İkin­ci du­ruş­ma ise 2 ay son­ra­ya ta­lik edil­miş­tir. Sa­nık­la­rın yar­gı­lan­ma­dan ay­lar­ca ge­rek­siz ye­re tu­tuk­lu kal­ma­la­rı­na ne­den olan bu du­rum hem YA­SAL­LIK İL­KE­Sİ’nin (AİHS m. 6/1) hem de Kİ­Şİ ÖZ­GÜR­LÜ­ĞÜ VE GÜ­VEN­Lİ­Ğİ HAK­KI’nın ih­la­li­dir. (AHİS m. 5/3)

40- Da­va­nın DGM’de­ki du­ruş­ma­la­rın­da Ha­kim­le­rin mü­za­ke­re­le­ri­ne sav­cı­lar da iş­ti­rak et­miş­ler­dir. CMUK 382. (CMK 227) mad­de­nin açık ih­la­li olan bu hak­sız uy­gu­la­ma hem YA­SAL­LIK İL­KE­Sİ’nin (AİHS m. 6/1) hem de Sİ­LAH­LA­RIN EŞİT­Lİ­Ğİ İL­KE­Sİ’nin ih­la­li­ni teş­kil et­mek­te­dir. (AİHS m. 6/1)

41- CMUK 212. mad­de sa­vun­ma­ya, ta­nık­la­rı­nı ilk du­ruş­ma­da bu­lun­dur­ma hak­kı­nı ver­mek­te­dir. An­cak İs­tan­bul 3. DGM bu mad­de­ye da­ya­na­rak ta­nık­la­rı­nı du­ruş­ma­ya da­vet et­tir­mek is­te­yen sa­vun­ma­ya bu hak­kı kul­lan­dır­ma­mış­tır. Açık bir mad­de ih­la­li olan bu du­rum AİHM Hu­ku­ku’na gö­re YA­SAL­LIK İL­KE­Sİ’nin ih­la­li­dir. (AİHS m. 6/1)

42- Da­va­nın 11 Ocak 2000 – 12 Ey­lül 2003 ta­rih­le­ri ara­sın­da­ki bö­lü­mü İs­tan­bul DGM’nde ger­çek­leş­miş­tir. Dört se­ne­ye yak­la­şan bu sü­re zar­fın­da DGM, 61 sa­vun­ma ta­nı­ğın­dan hiç bi­ri­ni din­le­me­miş­tir. DGM, id­di­a ma­ka­mı­nın tüm ta­nık­la­rı­nı din­ler­ken sa­vun­ma­nın hiç­bir ta­nı­ğı­nı din­le­me­miş­tir. Bu du­rum ADİL YAR­GI­LAN­MA HAK­KI’nın (AİHS 6/3-d) ve Sİ­LAH­LA­RIN EŞİT­Lİ­Ğİ İL­KE­Sİ’nin (AİHS m. 6/1) ih­la­li­ni oluş­tur­mak­ta­dır.

43- İd­di­a Ma­ka­mı’nın ta­lep ve be­yan­la­rı biz­zat sav­cı ta­ra­fın­dan ke­li­me­si ke­li­me­si­ne du­ruş­ma zap­tı­na ge­çi­ri­lir­ken, sa­vun­ma­nın ta­lep ve be­yan­la­rı Baş­kan ta­ra­fın­dan özet­le­ne­rek zap­ta ge­çi­ril­miş­tir. Bu, Sİ­LAH­LA­RIN EŞİT­Lİ­Ğİ İL­KE­Sİ’nin (AİHS m. 6/1) ih­la­li­dir.

44- Du­ruş­ma sa­lo­nun­da­ki otur­ma dü­ze­ni de ay­nı ih­la­li içer­mek­te­dir. Sav­cı­nın mü­da­fi­ler­den da­ha yük­sek­te ve ha­kim­ler­le ay­nı se­vi­ye­de (hat­ta ba­zen yan ya­na) otur­ma­sı Sİ­LAH­LA­RIN EŞİT­Lİ­Ğİ İL­KE­Sİ’nin (AİHS m. 6/1) ih­la­li­dir.

45- DGM Baş­sav­cı­lı­ğı ta­ra­fın­dan ha­zır­la­nan id­di­ana­me­de is­nat edi­len ey­lem­ler­le uzak­tan ya­kın­dan il­gi­si bu­lun­ma­dı­ğı hal­de, sa­nık­la­rın di­ni ya­şam­la­rı­nı ve di­ni inanç­la­rı­nı he­def alan mes­net­siz an­la­tım­la­ra id­di­ana­me­de say­fa­lar­ca yer ve­ril­miş­tir. Bu du­num, DİN VE VİC­DAN ÖZ­GÜR­LÜ­ĞÜ’nün ih­la­li­dir. (AİHS m. 9)

46- DGM’de­ki du­ruş­ma­lar­da ara-ka­rar­la­rın ya­zı­mı aşa­ma­sı­na ge­lin­di­ğin­de Mah­ke­me sa­lon­la­rı­nı ta­ma­men bo­şalt­tır­mış­lar­dır. Du­ruş­ma­la­rın bu bö­lüm­le­ri sa­nık­lar ve mü­da­fi­le­ri bu­lun­mak­sı­zın ger­çek­leş­ti­ril­miş­tir. Du­ruş­ma­nın bu kıs­mı­na sa­nık­la­rın ve mü­da­fi­le­rin so­kul­ma­ma­sı ALE­Nİ­YET İL­KE­Sİ’nin (AIHS m. 6/1) ve DU­RUŞ­MA­YA KA­TIL­MA HAK­KI’nın (AIHS 6/1) ih­la­li­dir.

47- Da­va­ya ba­kan ikin­ci mah­ke­me olan İs­tan­bul 3 no­lu DGM sa­vun­ma di­lek­çe­le­ri­ni al­mak­ta son de­re­ce is­tek­siz dav­ran­mış­tır. Mah­ke­me baş­ka­nı, di­lek­çe ge­ti­ren mü­da­fi­le­re, di­lek­çe­le­ri oku­ma­dı­ğı­nı iti­raf et­miş ve di­lek­çe ge­tir­me­me­le­ri­ni söy­le­miş­tir. Bun­la­rın her bi­ri ADİL YAR­GI­LAN­MA HAK­KI’nın çok ağır ih­lal­le­ri­dir. (AİHS m. 6)

48- Bu mah­ke­me baş­ka­nı dos­ya­da­ki ba­zı ev­rak­lar­dan su­ret is­te­yen mü­da­fi­le­rin bu ta­lep­le­ri­ni sü­rek­li ola­rak red­det­miş­tir. Ba­ro tem­sil­ci­si­nin ra­po­ruy­la da tev­sik olan bu du­rum ADİL YAR­GI­LAN­MA HAK­KI’nın çok ağır ih­la­li­dir. (AİHS m. 6)

49- Sa­vun­ma hak­la­rı­nın kı­sıt­lı ol­du­ğu bir yar­gı mer­ci olan DGM’le­rin gö­rev ala­nı­nı be­lir­le­yen suç kri­ter­le­ri AİHM ta­ra­fın­dan ka­bul edil­me­mek­te­dir. DGM’nin gö­rev ala­nı­nın, hu­kuk ha­ri­cin­de­ki kri­ter­le­re gö­re be­lir­len­me­si, dev­le­tin gü­ven­li­ği­ni teh­dit et­me­si ih­ti­ma­li bu­lun­ma­yan suç­la­rın DGM kap­sa­mın­da ol­ma­sı ne­de­niy­le, AİHM, DGM’le­ri yo­ğun in­san hak­la­rı ih­la­li­nin ya­şan­dı­ğı mah­ke­me­ler ola­rak ni­te­le­mek­te­dir. Da­va­nın 3 se­ne 9 ay­lık bö­lü­mü DGM’de gö­rül­müş­tür. Bu ger­çek da­va­da sırf bu yön­den bi­le ADİL YAR­GI­LAN­MA HAK­KI’nın (AİHS m. 6) ih­lal edil­di­ği­ni gös­ter­mek­te­dir. Üs­te­lik iç hu­kuk açı­sın­dan bi­le or­ta­da sa­nık­la­rın DGM’de yar­gı­lan­ma­sı­nı ge­rek­ti­re­cek bir yön bu­lun­ma­dı­ğı göz önün­de bu­lun­du­rul­du­ğun­da ise ih­la­lin bo­yut­la­rı­nın çok da­ha bü­yük ol­du­ğu or­ta­ya çık­mak­ta­dır.

50- Da­va­nın sa­nık­la­rı­nın 4422 sa­yı­lı ya­say­la uzak­tan ya­kın­dan il­gi­le­ri bu­lun­ma­dı­ğı hal­de sırf da­va­yı DGM’de gö­re­rek, sa­nık­la­rı­nın sa­vun­ma hak­la­rı­nı ye­te­rin­ce kul­la­na­ma­ma­la­rı so­nu­cu­nu do­ğu­ra­cak şe­kil­de so­ruş­tur­ma ve ko­vuş­tur­ma 4422 sa­yı­lı ya­sa­ya da­yan­dı­rıl­mış­tır. Bu su­ret­le 4422 sa­yı­lı ya­sa­nın özel yar­gı­la­ma usul­le­ri dev­re­ye so­ku­la­rak sa­nık­la­rın sa­vun­ma hak­la­rı, özel ya­şam­la­rı, mül­ki­yet hak­la­rı, ko­nut do­ku­nul­maz­lık­la­rı hak­sız ola­rak ih­lal edil­miş­tir. Bu uy­gu­la­ma ADİL YAR­GI­LAN­MA HAK­KI’nın (AİHS m. 6) ih­la­li­dir.

51- İd­di­a­na­me­nin sevk mad­de­si olan 4422 sa­yı­lı ya­sa­nın su­çun ta­nı­mı­nı içe­ren 1. mad­de­si an­la­ma­yı im­kan­sız kı­la­cak de­re­ce­de ka­rı­şık­tır. 106 ke­li­me­den olu­şan tek bir cüm­le­lik bu uzun ta­nım­da tam 18 ke­re “ve­ya” ve “ve” bağ­laç­la­rı kul­la­nıl­mış­tır. Han­gi bağ­la­cın han­gi ke­li­me gu­rup­la­rı­nı bağ­la­dı­ğı­nı an­la­mak im­kan­sız­dır ve bir va­tan­da­şın bu ya­sa­da ne­yin ya­sak­lan­dı­ğı­nı, ne­yin ya­sak­lan­ma­dı­ğı­nı an­la­ma­sı müm­kün de­ğil­dir. Bu be­lir­siz­lik, ADİL YAR­GI­LAN­MA HAK­KI’nın (AİHS m. 6) ih­la­li­dir.

52- İd­di­a­na­me­nin sevk mad­de­si olan 4422 sa­yı­lı ya­sa­da­ki kav­ram­lar, (4723 sa­yı­lı ya­sa­nın ge­rek­çe­sin­de de açık­ça ifa­de edil­di­ği üze­re) ola­ğa­nüs­tü muğ­lak­tır. Bir da­va­da sa­nık­la­rın yar­gı­lan­dık­la­rı ce­za mad­de­si­nin kav­ram­la­rı­nın muğ­lak ol­ma­sı AİHM iç­ti­hat­la­rı­na gö­re ADİL YAR­GI­LAN­MA HAK­KI’nı ih­lal eden bir du­rum­dur. (AİHS m. 6)

53- 4616 sa­yı­lı ya­sa­nın uy­gu­lan­ma­ma­sı, mah­ke­me­le­rin, hak­kın­da mah­ku­mi­yet ya da be­ra­at ka­ra­rı ve­re­me­ye­cek­le­ri ge­rek­siz id­di­alar­la (Eb­ru Şim­şek ve Fa­tih Al­tay­lı’nın id­di­ala­rı gi­bi) se­ne­ler­ce za­man kay­bet­me­si­ne ne­den ol­muş­tur. Bu da MA­KUL SÜ­RE­DE YAR­GI­LAN­MA HAK­KI’nı ih­lal et­miş­tir. (AİHS m. 6)

54- AİHM iç­ti­hat­la­rı­na gö­re red­di ha­kim ta­le­bi ta­li bir ce­za da­va­sı­dır. Bir ha­kim, bir da­va­nın hem ob­je­si hem de su­je­si ola­ma­ya­ca­ğı için red­di ha­kim ta­lep­le­ri­ni baş­ka ha­kim­le­rin ka­ra­ra bağ­la­ma­sı ge­re­kir. Red­di ha­kim ta­le­bi­ni biz­zat red­de­di­len ha­ki­min ken­di­si­nin ka­ra­ra bağ­la­ma­sı cid­di bir AİHS ih­la­li­dir. Oy­sa­ki da­va­nın 07 Ha­zi­ran 2002 ta­rih­li cel­se­sin­de da­va­ya ba­kan DGM ha­kim­le­ri aley­hi­ne va­ki olan red­di ha­kim ta­lep­le­ri­ni 21 Ha­zi­ran 2002 ta­rih­li cel­se­de yi­ne ay­nı ha­kim­ler ka­ra­ra bağ­la­mış­tır (red ta­le­bi­ni red­det­miş­ler­dir). Bu du­rum, ADİL YAR­GI­LAN­MA HAK­KI’nın ih­la­li­dir. (AİHS m. 6)

55- Ope­ras­yon sı­ra­sın­da (da­va dı­şı, 3.ki­şi) Fat­ma Cey­da Er­tü­zün’e ait ev­de ara­ma ka­ra­rı ol­mak­sı­zın ara­ma ya­pıl­mış ve ha­kim ka­ra­rı ol­mak­sı­zın zap­tet­me iş­le­mi ya­pıl­mış­tır. Üs­te­lik bu iş­lem hiç­bir ha­ki­me de tas­dik et­ti­ril­me­miş­tir. Bu du­rum MÜL­Kİ­YET HAK­KI’nın ih­la­li­dir. (AIHS 1. Ek Pro­to­kol, md 1)

56- Cey­da Er­tü­zün hak­kın­da ta­kip­siz­lik ka­ra­rı ve­ril­di­ği hal­de ona ve ai­le­si­ne ait ziy­net eş­ya­la­rı ken­di­le­ri­ne ia­de edil­me­miş­tir. Üs­te­lik eş­ya­la­rı zap­te­di­len bu ki­şi­le­rin da­va­ya mü­da­ha­le hak­la­rı da 28 Mart 2003 ta­ri­hi­ne ka­dar en­gel­len­miş­tir. Cey­da Er­tü­zün, sa­nı­ğı ol­ma­dı­ğı bir da­va­da el ko­nan eş­ya­la­rı­nı an­cak 2004 yı­lın­da ge­ri ala­bil­miş­tir. Dört yıl sü­ren bu hak­sız mağ­du­ri­yet hem MÜL­Kİ­YET HAK­KI’nın (AIHS 1. Ek Pro­to­kol, md 1) hem de ADİL YAR­GI­LAN­MA HAK­KI’nın ağır ih­la­li­dir. (AİHS m. 6/1)

57- Da­va­nın baş­la­dı­ğı İs­tan­bul 1. DGM he­ye­ti da­va de­vam eder­ken de­ğiş­miş­tir. Da­va­nın son ola­rak gö­rül­dü­ğü İs­tan­bul 2. Ağır Ce­za Mah­ke­me­si he­ye­ti de iki du­ruş­ma (24 Ey­lül 2004 ve 9 Ara­lık 2004) yap­tık­tan son­ra de­ğiş­miş ve son­da­ki 3 du­ruş­ma­nın (17 Mart 2005, 23 Mart 2005, 13 Ekim 2005) her bi­ri­ne baş­ka he­yet­ler çık­mış­tır. Ni­ha­i ka­ra­ra im­za ata­cak olan ha­kim­le­rin hiç bi­ri da­va­nın ne ba­şın­da ne or­ta­sın­da hat­ta ne de so­nun­da bu­lun­ma­mış ola­cak­lar­dır. Da­va­nın sa­fa­ha­tın­da de­lil­ler­le doğ­ru­dan te­mas et­me­miş olan yar­gıç­la­rın ka­rar ve­re­cek ol­ma­la­rı açık bir ADİL YAR­GI­LAN­MA HAK­KI ih­la­li­dir. (AİHS m. 6)

58- İs­tan­bul 7. Ağır Ce­za Mah­ke­me­si, du­ruş­ma sa­lo­nu­nun kü­çük ol­ma­sı­nı ge­rek­çe gös­te­re­rek, sa­lo­na ta­raf­lar dı­şın­da hiç kim­se­yi al­ma­mış­tır. Bu uy­gu­la­ma DU­RUŞ­MA­NIN ALE­Nİ­YE­Tİ İL­KE­Sİ’ni (AİHS m. 6/1) ih­lal et­miş­tir.

59- Ana­ya­sa­mı­zın 144. mad­de­si, ha­kim­le­ri de­net­le­me yet­ki­si­ni Ada­let Ba­kan­lı­ğı’na ver­mek­te­dir. Ada­let Ba­kan­lı­ğı’nın doğ­ru­dan em­riy­le ha­kim­ler hak­kın­da so­ruş­tur­ma baş­la­tı­la­bil­di­ği he­pi­mi­zin ma­lu­mu­dur. Ha­kim­le­rin, yü­rüt­me or­ga­nı­nın so­ruş­tur­ma bas­kı­sı al­tın­da kal­ma­sı ma­na­sı­na ge­len bu du­rum ha­kim ba­ğım­sız­lı­ğı­nı ih­lal et­mek­te­dir. Sa­nık­la­rın, ha­kim­le­re kar­şı gü­ven­le­ri­ni ze­de­le­yen bu kuş­ku ne­de­niy­le da­va­da­ki sa­nık­la­rın da ADİL YAR­GI­LAN­MA HAK­KI’nın ih­lal edil­di­ği tar­tış­ma­sız­dır. (AİHS m. 6)

60- İs­tan­bul 2. Ağır Ce­za Mah­ke­me­si 9 Ma­yıs 2008’de ver­di­ği ka­rar­da mü­da­fi­siz alı­nan ve da­ha son­ra Sav­cı­lık ve Mah­ke­me hu­zu­run­da ka­bul edi­le­me­yen Em­ni­yet ifa­de­le­ri­ni ge­çer­li sa­yıl­mış ve ka­rar ge­çer­li ol­ma­yan Em­ni­yet ifa­de­le­ri­ne gö­re ve­ril­miş­tir. Ay­nı mah­ke­me 6 sa­nık­lı olan pa­ra­lel da­va­da bu ifa­de­le­ri ge­çer­siz say­mış ve be­ra­at ver­miş­tir. Bu du­rum­da ADİL YAR­GI­LAN­MA HAK­KI’nın ih­lal edil­di­ği tar­tış­ma­sız­dır. (AİHS mad­de 6)

61- Dos­ya­da ge­çer­siz Em­ni­yet ifa­de­le­ri dı­şın­da baş­ka hiç­bir de­lil yok­ken 2 yıl olan ce­za mik­ta­rı ge­rek­çe­siz şe­kil­de 1 yıl art­tı­rıl­mış ve 3 yıl ce­za ve­ril­miş­tir. Bu du­rum ADİL YAR­GI­LAN­MA HAK­KI’nı ih­lal et­miş­tir. (AİHS mad­de 6)

62- İs­tan­bul 2. Ağır Ce­za Mah­ke­me­si’nin da­va dos­ya­sı ile il­gi­li ver­di­ği ka­ra­rı Yar­gı­tay 8. Ce­za Da­ire­si ge­çer­siz Em­ni­yet ifa­de­le­ri­ne da­ya­na­rak bo­zup ge­ri gön­der­dik­ten son­ra sa­nık­la­rın 4 ta­ne­sin­den boz­ma­ya kar­şı hiç­bir be­yan­la­rı alın­ma­mış, ay­rı­ca sa­nık­la­rın hiç­bi­rin­den sa­vun­ma­la­rı da alın­ma­mış­tır. Bu du­rum SA­VUN­MA HAK­KI­NIN ta­ma­men ip­tal edil­me­si­dir. (AİHS mad­de 6)

63- Da­va­nın Yar­gı­tay 8. Ce­za Da­ire­si’nde­ki aşa­ma­sın­da gö­rev alan ha­kim­ler hak­kın­da ya­pı­lan red is­tem­le­ri yi­ne ay­nı ha­kim­ler­ce red­de­dil­miş­tir. Bu ka­ra­ra iti­raz yo­lu da ka­pa­lı­dır. Bu du­rum ET­Kİ­Lİ BAŞ­VU­RU HAK­KI’nın bir ih­la­li­dir. (AİHS mad­de 13)

64- Sa­nık­lar ta­ra­fın­dan Yar­gı­tay 8. Ce­za Da­ire­si ha­kim­le­ri­ne kar­şı açı­lan taz­mi­nat da­va­la­rı “Yar­gı­tay ha­kim­le­ri­ne da­va açı­la­maz” ge­rek­çe­siy­le red­de­dil­miş­tir. Bu uy­gu­la­ma ET­Kİ­Lİ BAŞ­VU­RU HAK­KI’nın bir ih­la­li­dir. (AİHS mad­de 13)

65- Yar­gı­tay 8. Ce­za Da­ire­si, da­va hak­kın­da­ki ila­nı­nı im­za­la­ma­dan 4 gün ön­ce ba­sı­na sız­dır­mış, bu şe­kil­de sa­nık­lar aley­hin­de suç­la­yı­cı ya­yın­lar ya­pıl­ma­sı­na yol aç­mış­lar­dır. Bu uy­gu­la­ma SUÇ­SUZ­LUK KA­Rİ­NE­Sİ’nin ih­la­li­dir. (AİHS mad­de 6)

66- İs­tan­bul 2. Ağır Ce­za Mah­ke­me­si Yar­gı­tay 8. Ce­za Da­ire­si’nin boz­ma ila­mı­nı ta­li­mat gi­bi al­mış ve sa­nık­la­ra hiç­bir sa­vun­ma hak­kı ver­me­den di­rek hak­la­rın­da ka­rar al­mış­tır. Bu olay­da da ADİL YAR­GI­LAN­MA HAK­KI’nın ih­lal edil­di­ği tar­tış­ma­sız­dır. (AİHS mad­de 6)

67- Yar­gı­la­nan­lar ta­ra­fın­dan Ada­let Ba­kan­lı­ğı vb. ma­kam­la­ra di­lek­çe­ler su­nul­ma­sı ve dos­ya­da­ki (Sav­cı­lık mü­ta­laa­sı gi­bi) ba­zı ale­ni bel­ge­le­rin ya­yın­lan­ma­sı mah­ke­me ta­ra­fın­dan yar­gı­ya bas­kı ola­rak yo­rum­lan­mış ve bu ge­rek­çe ile ve­ri­len ce­za­da in­di­rim ya­pıl­ma­mış­tır. Bu uy­gu­la­ma ADİL YAR­GI­LA­MA HAK­KI­NIN ih­la­li­dir. (AİHS mad­de 6)

68- Bir kı­sım sa­nık­lar ile İs­tan­bul 2. Ağır Ce­za Mah­ke­me­si he­yet baş­ka­nı ve he­yet üye­si ara­sın­da taz­mi­nat da­va­la­rı açıl­mış olup kar­şı­lık­lı hu­su­met oluş­muş­tur. Bu hu­su­met se­be­bi ile sa­nık­lar il­gi­li ka­nu­nun ken­di­le­ri­ne ta­nı­dı­ğı red­di ha­kim ta­lep­le­rin­de bu­lun­muş­lar, yi­ne bu ta­lep he­yet ta­ra­fın­dan red edil­miş­tir. Bu olay ADİL YAR­GI­LAN­MA HAK­KI ih­la­li­dir. (AİHS mad­de 6)

69- Bir ta­kım sa­nık­la­rın ye­ni ta­yin et­tik­le­ri ve da­ha ve­ka­let­na­me­le­ri­ni ka­rar cel­se­sin­de sun­muş avu­kat­la­rı var­dır. Bu avu­kat­lar İs­tan­bul 2. Ağır Ce­za Mah­ke­me­si’nde­ki bu da­va­ya ye­ni da­hil ol­duk­la­rın­dan ba­his­le sa­vun­ma yap­mak için sü­re is­te­miş­ler ve en do­ğal hak­la­rı olan bu sü­re ken­di­le­ri­ne ve­ril­me­miş­tir. Bu olay SA­VUN­MA HAK­KI VE ADİL YAR­GI­LAN­MA HAK­KI ih­la­li­dir. (AİHS mad­de 6)

70- İs­tan­bul 2. Ağır Ce­za Mah­ke­me­si sa­nık­la­rın sa­vun­ma yap­ma­la­rı­na izin ver­me­miş­tir. Sa­vun­ma ha­zır­la­mak için is­te­dik­le­ri sü­re­yi red­det­miş­tir. Bu da SA­VUN­MA HAK­KI VE ADİL YAR­GI­LAN­MA HAK­KI ih­la­li­dir. (AİHS mad­de 6)

71- İs­tan­bul 2. Ağır Ce­za Mah­ke­me­si sa­vun­ma de­lil­le­ri­nin ve sa­vun­ma ta­nık­la­rı­nın ta­ma­mı­nı red­det­miş­tir. Bu du­rum SA­VUN­MA HAK­KI VE ADİL YAR­GI­LAN­MA HAK­KI ih­la­li­dir. (AİHS mad­de 6)

72- İs­tan­bul 2. Ağır Ce­za Mah­ke­me­si sa­nık­la­rı id­di­ana­me­de “Suç Ta­ri­hi” ola­rak gös­te­ri­len za­man­da yü­rür­lük­te bu­lun­ma­yan bir ya­sa­ya gö­re (5237 Sa­yı­lı TCK’nın 220. Mad­de­si) ce­za­lan­dır­mış­tır. Bu uy­gu­la­ma CE­ZA­LA­RIN YA­SAL­LI­ĞI İL­KE­Sİ (LE­GACY PRIN­CIP­LE)’NE ay­kı­rı­dır. (AİHS Mad­de 7)

73- İs­tan­bul 2. Ağır Ce­za Mah­ke­me­si sa­nık­la­rı id­di­ana­me­de gös­te­ri­len mad­de­den ay­rı bir ka­nun mad­de­si­ne gö­re ce­za­lan­dır­mış, üs­te­lik bu­nu ya­par­ken iç hu­ku­kun ek sa­vun­ma hak­kı ta­nın­ma­sı­nı em­re­den CMK 226. Mad­de­si­ne ay­kı­rı şe­kil­de ek sa­vun­ma hak­kı ver­me­miş­tir. Bu uy­gu­la­ma HU­KU­Kİ­LİK İL­KE­Sİ’NE ay­kı­rı­dır. (AİHS mad­de 6)

74- Ya­pı­lan hu­ku­ka ay­kı­rı­lık­lar se­be­bi ile bir kı­sım sa­nık­lar ve­kil­le­ri is­ti­fa et­miş­ler­dir. Fa­kat İs­tan­bul 2. Ağır Ce­za Mah­ke­me­si sa­nık­la­ra mü­da­fi ata­mak için sü­re ver­me­miş ve ba­ro­dan ye­ni avu­kat ta­yin et­me­miş ve mü­da­fi­siz ka­lan sa­nık­lar hak­kın­da ay­nı cel­se­de he­men ka­rar ver­miş­tir. Bu ey­lem sa­nık­la­rın SA­VUN­MA HAK­LA­RI­NIN ve ADİL YAR­GI HAK­LA­RI­NIN ih­la­li­dir. (AİHS mad­de 6)

75- İs­tan­bul 2. Ağır Ce­za Mah­ke­me­si, yar­gıç­lar hak­kın­da ve­ri­len red­di ha­kim ta­lep­le­ri hak­kın­da ka­rar ver­me­miş­tir. Bu uy­gu­la­ma hem iç hu­kuk ku­ral­la­rı­nın ih­la­li ne­de­niy­le HU­KU­Kİ­LİK İL­KE­Sİ­NE, hem de sa­vun­ma hak­kı­nı kı­sıt­la­dı­ğı için ADİL YAR­GI İL­KE­Sİ’ne ay­kı­rı­dır. (AİHS mad­de 6)

76- İs­tan­bul 2. Ağır Ce­za Mah­ke­me­si BAV Fah­ri Baş­ka­nı Sa­yın Ad­nan Ok­tar için sü­re­siz ola­rak YURT­DI­ŞI­NA ÇI­KIŞ YA­SA­ĞI ka­ra­rı al­mış­tır. Bu du­rum ÖZ­GÜR­LÜK VE GÜ­VEN­LİK HAK­LA­RI­NA ay­kı­rı­dır. (AİHS Mad­de 5)

77- BAV Da­va­sı­na ek ola­rak 1987 yı­lın­da Sa­yın Ad­nan Ok­tar’ın akıl has­ta­ne­si­ne ka­pa­tıl­ma­sı­nı ve 1990 yı­lın­da Sa­yın Ad­nan Ok­tar’a ya­pı­lan ko­ka­in komp­lo­su­nun da Av­ru­pa İn­san Hak­la­rı Mah­ke­me­si ta­ra­fın­dan araş­tı­rıl­ma­sı ge­rek­mek­te­dir. Her iki olay da açık ola­rak ADİL YAR­GI HAK­KI ih­la­li­dir.

Yukarıda sayılan ve dava dosyasının ayrıntılı bir incelemesiyle hemen ortaya çıkacak diğer insan hakkı ihlalleri, Bilim Araştırma Vakfı Davası’nda Anayasamız’ın 90. maddesi gereği iç hukukun bir parçası olan AİHS’nin birçok defa ve çok ağır şekilde ihlal edildiğini göstermektedir. Ülkemizdeki yargılamalarda meydana gelen AİHS ihlallerinin AİHM’e önüne götürülmesi, devletimizin tüm vatandaşlarımıza tanıdığı ve kullanımını önerdiği bir hak olmakla birlikte, hukuki ihlallerle dolu bir dava dosyasının uluslararası yargı makamları önüne gitmesinin ülkemiz açısından pek çok yönden mahsurlu olacağı da aşikârdır. Haksız yere hapis yatanların daha sonra ülkemiz aleyhine AİHM’de açtıkları davalar sebebi ile ülkemiz pek çok defa yüklü tazminatlar ödemeye mahkûm edilmiştir. Yargılamayı adil ve insan haklarına uygun yapmak yargıçların görevi olduğundan bu gibi durumlarda hâkimlerimizin verecekleri kararların mutlaka AİHS’yi ihlal etmeyecek kararlar olması gerekmektedir.Kamuoyuna saygı ile duyururuz.

(Sedat Altan -Bilim Araştırma Vakfı Başkanı)

mesajkutusu.blogspot.com
Sitemiz kez ziyaret edilmiştir